Je leven in eigen hand nemen

De veertig dagen voorafgaand aan Pasen zijn van oudsher een tijd van inkeer en bezinning. Dit voorjaar geef ik daar vorm aan door mee te doen met een schrijfreis rond het boek Nachttrein naar Lissabon. Dat boek heb ik een paar jaar geleden gelezen en het trof mij in mijn ziel. Het gaat over Gregorius, een leraar klassieke talen, die een doorsnee leven leidt en door een toevallige ontmoeting op een brug, een paar dagen later vertrekt naar Lissabon. Het is een filosofische roman over alle grote vragen van het bestaan. Elke zondag krijg ik via de e-mail een weekbrief met allerlei schrijfopdrachten toegestuurd en ik geniet daar elke dag van.

verontrustend en bevrijdend

In de eerste week werd geschreven rond dit citaat.
‘Toen de brug in zicht kwam had hij het vreemde, even verontrustende als bevrijdende gevoel dat hij op het punt stond zijn leven op zevenenvijftigjarige leeftijd voor het eerst in eigen hand te nemen.’
Dan volgt de opdracht om drie situaties te noemen waarop ik mijn leven in eigen hand nam en hoe oud ik toen was. Vervolgens word ik uitgenodigd een van deze momenten uit te werken en te beschrijven wat het me gebracht heeft.

living apart together

Toen ik 28 was, nam ik mijn leven in eigen hand. Ik had zes jaar met Bas meegevaren op ons zeilcharterschip en na 10 jaar (parttime) studie had ik mijn doctoraal gehaald. Het werd tijd om mijn eigen carrière en ontwikkeling serieus te gaan nemen. Ik ben gaan solliciteren en vond een baan als diaconaal jeugdwerker in Haarlem. Ik zocht een kamer en ging daar wonen. Op die manier kregen we in de zomermaanden een weekendhuwelijk. Het bracht mij het begin van mijn eigen werkzame leven in mijn vak, maar ook afstand en uiteindelijk een crisis in mijn huwelijk. Dit hebben we wel samen overwonnen.

op goed geluk

Nadat ik dat had opgeschreven, begon ik te mijmeren over die uitdrukking ‘je leven in eigen hand nemen’. Hoe bewust doe je dat als mens? Is het niet vaak zo dat je achteraf pas beseft dat je een wissel over gegaan bent? Gregorius noemt het ‘een vreemd, even verontrustend als bevrijdend gevoel’, dat herken ik wel. Je weet dat het klopt wat je doet, maar niet waar het je zal brengen, het is spannend, opwindend, uitdagend. Terugkijkend is misschien een lijn te ontdekken in je leven, maar vaak was er niet echt een plan en is het zo gelopen.

kantelpunt

In mijn werk spreek ik vaak met mensen die ook op een kantelpunt in hun leven staan. Gaan we ons inzetten voor onze relatie of gaan we uit elkaar?;  hoe ga ik na mijn burn-out mijn werkzame leven vorm geven?; hoe ga ik verder na een groot verlies? Sommige mensen hebben het gevoel dat alles hun uit handen is geslagen en dat ze niets meer te kiezen hebben. Dat zijn indringende processen.

koerswijziging

De meeste mensen kunnen inderdaad misschien hooguit drie situaties noemen waarin ze bewust hun leven in eigen hand genomen hebben, of doen dat net als Gregorius na hun vijftigste voor het eerst. Automatisch denk je dan aan gebeurtenissen die je leven een heel andere wending gegeven hebben, een moment dat het roer helemaal om ging. Vaak gaan de koerswijzigingen in ons leven echter met kleine stapjes. Ook dat kan grote gevolgen hebben en verrassende resultaten. Want als je een paar graden om gaat, kom je na verloop van tijd heel ergens anders uit, dat leer je dan weer niet van reizen met de trein, maar wel van zeilen.

Pascal Mercier, Nachttrein naar Lissabon, 2006, citaat op p. 19/20
Monica Boschman, Schrijfreis Nachttrein naar Lissabon http://www.mbcommunicatie.nl/index.html