Honderd worden

Mijn vader wilde 100 jaar worden. Ik heb het altijd bijzonder gevonden dat hij dat zag als een soort streven en een mooi vooruitzicht. In het verpleeghuis waar ik gewerkt heb, woonden op een bepaald moment drie honderdjarigen, die alle drie nog goed bij de tijd waren.

Ik had gezien dat het kon, dus waarom hij niet? In mei dit jaar hebben we met vereende krachten zijn appartement een ‘make-over’ gegeven en hij vertelde trots aan zijn buren ‘dat hij er weer 10 jaar mee vooruit kon’. Het heeft niet zo mogen zijn, mijn vader overleed 12 augustus, 94 jaar oud.

levenslust

Als ik kijk naar de manier waarop hij geleefd heeft, dan had hij de 100 zomaar wel kunnen halen. Hij stond nog midden in het leven, hij onderhield de familiecontacten en had een groot netwerk. Tot twee jaar geleden speelde hij nog tennis en al jaren deed hij een paar keer per week mee met Nederland in beweging. Hij kookte elke dag voor zichzelf en lette op zijn gewicht. Mijn vader was al 10 jaar bekend met prostaatkanker maar had daar weinig klachten van. De uroloog zei monter dat de meeste oude mensen mét en niet áán prostaatkanker overlijden. En toen kwam er dit voorjaar opeens een kink in de kabel. Hij kreeg weerzin tegen eten en verloor zijn geur en smaak, het gevolg was dat hij bleef afvallen. Een diëtiste en een logopodiste werden ingeschakeld, maar ook zij vonden geen mogelijkheden om het tij te keren. Bijna ongemerkt ging hij slechter lopen en gebruikte hij vaker de rollator, maar doordat hij nog auto reed, kwam hij overal waar hij wilde zijn.

einde in zicht

Van Johan Cruiff is de legendarische uitspraak: ‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt’. Zo was het ook met de situatie van mijn vader. Eind juni stuurde ik hem nog een kaart met de tekst dat we hoopten dat hij langzaam weer aan zou sterken. Toen wij half juli terugkwamen van vakantie merkten we dat hij erg verzwakt en vermoeid was en bijna niet meer kon lopen. Opeens zag ik ze voor me, de mensen die ik op mijn werk in het hospice begeleid heb en ik wist: hier is iemand in een proces van (ver)sterven, dit is een onomkeerbaar proces, met een einde in zicht.

afscheid nemen 

Hoe vertel je iemand die 100 wil worden dat hij dat waarschijnlijk niet gaat halen? Op mijn vraag ‘hoe vind je zelf dat het gaat?’, zei hij: ‘niet goed’. Hij dacht dat hij misschien naar een revalidatiecentrum zou kunnen gaan om aan te sterken. Voorzichtig opperde ik dat het afvallen misschien met de prostaatkanker te maken had en dat hij zieker was dan hij besefte. De volgende dag kwam de huisarts, we hadden een goed gesprek en er werd beperkt thuiszorg ingezet. Een week later liet hij zich opnemen in een hospice. Want zo was hij, niet uitstellen, maar doen wat er gedaan moet worden. In het hospice heeft hij nog 10 prachtige dagen gehad, met goede en warme zorg van professionals en vrijwilligers. De eerste dagen ging hij nog met de rollator naar de tuin, maar al snel bleef hij zitten in de stoel of op het bed in zijn kamer. Zijn lichaam gaf het op, maar zijn geest bleef helder tot het einde en hij genoot van het bezoek van familie en vrienden en de vele kaarten die hij kreeg.

dorpsgenoten

Er is een gezegde: ‘it takes a village to raise a child’, je hebt een heel dorp nodig om een kind groot te brengen. Ouders kunnen dat niet alleen. Nu ik de laatste jaren zo intensief betrokken ben geweest bij het leven van mijn vader, zou ik het kunnen parafraseren als: je hebt een heel dorp nodig om je oude dag goed door te komen. Ouderen kunnen dat niet alleen. Mijn vader had veel clubjes en een groot netwerk, hij was dankbaar voor elk bezoekje, het praatje op straat, voor degene die de deur openhield voor zijn scootmobiel. Hij is daarmee een voorbeeld van iemand die optimaal gebruik maakte van wat ‘het dorp’ te bieden heeft en hij gaf zelf ook aandacht aan anderen. Ook al heb je niet de ambitie om honderd te worden, zorg dat je op jouw manier betrokken blijft, je plek in het dorp blijft innemen want iedereen kan bijdragen aan gezond en positief oud worden. 

Lees ook mijn blog over goed afscheid nemen https://schrijvendvertellen.nl/2022/11/04/goed-afscheid-warm-verdriet/