Van mijn oma heb ik ooit een boek geërfd met de titel: ‘Veel vragen, één antwoord’ door Ds. Joh.C. Francken. Het is uitgekomen in 1940 en is de weerslag van een radio vragenuurtje bij de NCRV. Het eerste deel bevat vragen over bijbel en geloof en het tweede deel gaat over huwelijk, gezin en opvoeding. ‘Is geboortebeperking geoorloofd?’ en ‘Hoe te denken over huwelijksadvertenties?’, zijn vragen van luisteraars die uitvoerig worden beantwoord met behulp van citaten uit de bijbel. De titel van het boek heeft me altijd geïntrigeerd en de antwoorden geven een mooi zicht op de tijdgeest eind jaren dertig van de vorige eeuw.
moderne manieren
Vragenrubrieken zijn nog steeds erg in. Zelf smul ik op zaterdag van de rubriek in Trouw van de onvolprezen Beatrijs Ritsema . Zij geeft antwoord op vragen over de omgang met buren, collega’s, familie en vrienden. Zo stelde iemand haar een vraag hoe ze aan de nieuwe vriendin van iemand in de vriendengroep kan laten weten dat ze echt niet altijd mee hoeft te komen. Argument: deze dame is vooral gefixeerd op haar telefoon en toont geen interesse in de anderen. Beatrijs antwoordt:
‘Begin elke ontmoeting met een vriendelijke opstelling tegenover haar, misschien ontdooit ze op den duur. Blijft ze zich als schemerlamp gedragen, behandel haar dan ook als schemerlamp en negeer haar. Zo heeft niemand last van haar en zij niet van de groep’.
Kijk, aan zulke adviezen heb je wat. De redactie heeft daar de kop ‘hoe zeg je subtiel ‘Rot op’?’ boven gezet. Vrienden van mij maken er zelfs een sport van en proberen te raden welk ‘out of the box’ advies Beatrijs dit keer gegeven heeft.
levensvragen
Op praktische vragen kunnen misschien nog vrij gemakkelijk antwoorden geformuleerd worden, maar hoe zit het nu met levensvragen? Ergens las ik dat levensvragen, vragen zijn waar juist nog geen vast antwoord op is.
Waarom ben ik er?
Waarom overkomt mij dit?
Waarom treft het kwaad goede mensen?
Net als het boek van mijn oma heeft ook de katholieke catechismus op de eerste bladzij al wel de belangrijkste levensvraag beantwoord.
Vraag 1: Waartoe zijn wij op aarde?
Antwoord: Wij zijn op aarde om God te dienen en daardoor hier en in het hiernamaals gelukkig te zijn.
Het ontroert me dat hier en nu gelukkig zijn, niet alleen pas later, gezien wordt als de bestemming van ons leven. In kerk en geloof is dat af en toe wat uit het zicht geraakt.
vragen die vragen blijven
Soms ben ik jaloers op die stellige antwoorden vroeger en nu, van mensen die het denken te weten. Aan de andere kant voel ik intuïtief aan dat we de antwoorden soms schuldig moeten blijven, dat het daar uiteindelijk niet om gaat. Misschien moeten we leren dat ‘echt essentiële, diepere levensvragen, altijd vragen blijven’. Dat de vraag sterker is dan het antwoord, omdat we daarmee afbreuk doen aan het mysterie van het leven(1). Wanneer mensen te maken hebben met verlies van gezondheid of van een dierbare, dan komen haast vanzelf de ‘waarom’ vragen naar boven. Het is belangrijk dat we elkaar die vragen blijven stellen en leren om het uit te houden bij die vragen. En wie weet vind je ooit een verrassend antwoord, zonder daar actief naar te zoeken.
- Rik Torfs, hoogleraar kerkelijk recht, in interview in Trouw, 16 juli 2017
Mooi dat je Rik Torfs noemt:……. Dat de vraag sterker is dan het antwoord, omdat we daarmee afbreuk doen aan het mysterie van het leven(1).
Soms vind ik het zo moeilijk om te moeten leven zonder antwoorden. Er is geen goed antwoord meer. De waarom vragen keren zich om in : Waarom niet?
Als we met elkaar in gesprek blijven over de vragen van het leven en ons willen blijven verdiepen in de beleving en het wereldbeeld van de ander komen er hopelijk andersoortige antwoorden die betekenis geven aan ons gezamenlijk leven.
Hej Rita! Leuk even terug te lezen!
Ooit opgetekend en onthouden: de waarom-vraag is niet te beantwoorden, hooguit: waartoe leid het?
Het is een waarheid als een koe, maar soms een schrale troost, toch denk ik er soms (even) bewust aan en zie een groter verband;-)
Groet Cor