Vaders

‘Iemand had twee zonen’, zo begint de bekendste gelijkenis uit de Bijbel, de gelijkenis van de ‘verloren zoon’. De jongste zoon vraagt zijn vader om zijn erfdeel en trekt de wereld in. Na een tijd vol plezier komt hij in de goot terecht. Dan beseft hij dat de werknemers van zijn vader het beter hebben dan hij en keert hij beschaamd terug naar huis. Hij wil zijn vader voorstellen dat hij voortaan werknemer wordt en geen aanspraak meer zal maken op het zoon-zijn.

ik kan niets doen

De afgelopen weken heb ik veel verhalen gehoord van en over vaders. Een cliënt van mij worstelt met het feit dat zijn zoon even geen contact met de familie wil, terwijl het vermoeden bestaat dat een huisuitzetting op handen is. Het vliegt hem aan dat hij daar niets tegen kan doen. Ik vroeg hem of hij de gelijkenis van de verloren zoon kende en wist wat de vader uit het verhaal deed. Hij antwoordde dat die een feestmaal aanrichtte toen zijn zoon terug kwam. ‘Maar daarvoor’, vroeg ik, ‘wat deed de vader toen zijn zoon weg was?’

actief wachten

Ik leende hem het boek ‘Eindelijk thuis’ van Henri Nouwen en vroeg hem dat te lezen. Nouwen beschrijft aan de hand van het schilderij van Rembrandt ‘de terugkeer van de verloren zoon’ zijn geestelijke groei. Eerst herkende Nouwen zich vooral in de verloren zoon die zoekt naar warmte en erkenning, maar later ziet hij dat het zijn opdracht is te worden als de vader, die heeft geleerd te ontvangen en te geven. Toen ik twee weken later mijn cliënt weer zag, leek hij een andere man, het boek heeft hem veranderd en rust gegeven. Zijn nieuwe houding benoemen we als actief wachten, net als wat de vader uit de gelijkenis deed. Mijn cliënt staat op de uitkijk en ook zíjn zoon weet diep van binnen dat er op hem gewacht wordt.

dankbaar

In de intervisiegroep van geestelijk verzorgers die ik begeleid, bracht iemand een casus in over een vader en twee zonen. Ik las de gelijkenis voor en vroeg alle aanwezige geestelijk verzorgers:
‘wat heb je meegekregen van je vader waar je dankbaar voor bent?’
Dat was niet voor iedereen een voor de hand liggende vraag. Soms is de relatie verstoord geraakt en kan hooguit gezegd worden dat je vader het vast goed bedoelde. Iemand vertelt dat haar vader altijd trots op zijn dochters was, een  ander hoe zijn vader hem ingewijd en begeleid heeft in de rituelen van het geloof, een andere collega vertelt ontroerd dat zijn vader een miniatuur paardenstal voor hem geknutseld had. Ook wordt verteld over dankbaarheid voor de liefde voor muziek en een gevoel van rechtvaardigheid dat door vaders is doorgegeven.

altijd thuis mogen komen

Mijn vader was directeur van een technische school. Een aantal keren is het voorgekomen dat een jongen wegliep van huis en dagen spoorloos was. Soms hadden ouders gedreigd dat hij niet thuis mocht komen als hij weer een slecht rapport zou hebben of bleef zitten. Die jongens namen dat letterlijk en gingen er vandoor. Na zo’n incident drukte mijn vader zijn kinderen weer op het hart dat we altijd thuis mochten komen, wat er ook in ons leven zou gebeuren. Als ik het verhaal van de verloren zoon lees, moet ik daar vaak aan denken. Voor die deur, die altijd onvoorwaardelijk open heeft gestaan, ben ik mijn vader (en moeder) dankbaar en die boodschap heb ik weer doorgegeven aan onze kinderen.

Dank aan mijn cliënt dat ik dit verhaal mag delen met anderen.
Het verhaal van de verloren zoon staat in Lukas 15: 11 – 32
Henri Nouwen, Eindelijk thuis, Gedachten bij Rembrandts ‘De terugkeer van de verloren zoon’, 1980